Voorwoord
Aan de raad,
Wij bieden u de Kadernota 2026 aan. Deze Kadernota 2026 is bedoeld als startdocument voor het opstellen van de begroting 2026 en de meerjarenraming 2027-2029. De basis voor deze Kadernota is het coalitieakkoord 'In vertrouwen verder bouwen'. Dat coalitieakkoord is opgesteld in 2022. Uiteraard zijn we daarbij niet stil blijven staan. In deze Kadernota houden we rekening met ontwikkelingen.
We leven in een tijd waarin we te maken hebben met mondiale, nationale en lokale ontwikkelingen. De ontwikkelingen hebben invloed op onze samenleving en bepalen mede ons beleid. We denken daarbij onder andere aan het realiseren van de stikstofdoelen, netcongestie waardoor bedrijven en woningen niet aangesloten kunnen worden op het elektriciteitsnetwerk, een toename van wateropgaven, sterk oplopende zorgvraag en kosten in het sociaal domein, opvang van vluchtelingen, huisvesting van statushouders en arbeidsmigranten, de wensen en eisen rond de dienstverlening en ontwikkelingen in de informatievoorziening en informatieveiligheid.
In deze Kadernota beschrijven we ook de financiële uitgangspunten voor het opstellen van de programmabegroting 2026 en de meerjarenbegroting 2026-2029. Ook geven wij u een overzicht van nu bekende budgetvragen die het gevolg zijn van autonome (niet-beïnvloedbare) ontwikkelingen en onze (beleids)voornemens.
Het financieel meerjarenperspectief is in grote mate afhankelijk van de rijksbijdrage uit het Gemeentefonds. 2026 wordt wel het 'ravijnjaar' genoemd. Dit houdt verband met een voorgenomen korting op het de bijdrage uit het Gemeentefonds van totaal € 2,5 miljard en de stijgende kosten in het sociaal domein. In de Voorjaarsnota heeft het rijk extra geld beschikbaar gesteld waardoor het 'ravijnjaar' is verschoven naar 2028. Het extra geld is niet toereikend om de korting op de rijksbijdrage en de gestegen kosten te compenseren.
Het rijk gaat er vanuit dat gemeenten vanaf 2028 jaarlijks € 260 miljoen meer opbrengsten zullen hebben door de voorgenomen eigen bijdrage in de jeugdzorg. Ook denkt het rijk dat gemeenten vanaf 2028 68 miljoen euro per jaar kunnen besparen door te sturen op een kortere trajectduur in de jeugdzorg.
Met de nu bekende informatie hebben we in 2026 een sluitende begroting. In 2027 is het begrotingssaldo positief. In 2028 verwachten we een negatief saldo, met name door voorgenomen bezuinigingen van het rijk op de jeugdzorg. In de hoofdstukken Uitgangspunten Kadernota 2026 en Financieel perspectief schrijven we meer over onze financiële positie.
Met deze Kadernota 2026 starten we de laatste planning & controlecyclus van deze raadsperiode. Want in 2026 zijn er verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad. Tegelijk merken wij op dat (beleids)ontwikkelingen niet stoppen bij het einde van een raadsperiode. Een groot deel van wat in deze Kadernota is beschreven zal ook doorgaan in een nieuwe raadsperiode.
Wij nodigen u uit om algemene beschouwingen te geven over deze Kadernota en de daarin beschreven ontwikkelingen en (beleids)voornemens. Met uw inbreng stellen wij daarna de programmabegroting voor 2026 op en geven wij u inzicht in het financieel meerjarenperspectief tot en met 2029.
Mei 2025
College van burgemeester en wethouders